Ở nhiều quốc gia trên thế giới, đặc biệt là những nước phương Tây, năm mới được đón chào từ ngày 1 tháng 1 theo lịch Dương. Không khí lễ hội đã lan tỏa khắp nơi từ những ngày 24-25 tháng 12 với lễ Giáng sinh. Nhưng tại Việt Nam và một số quốc gia khác như Triều Tiên, Mông Cổ, Tây Tạng, Nepal, Bhutan, và cả cộng đồng người H’Mông ở Trung Quốc, Tết Âm lịch mới là ngày lễ quan trọng, chính thức được nghỉ lễ. Trước đây, Nhật Bản cũng từng tổ chức Tết Âm lịch, nhưng từ năm Minh Trị thứ 6 (1873), họ đã chuyển sang dùng Dương lịch cho các ngày lễ tương ứng trong năm.
Tết Nguyên đán ở Việt Nam là khoảng thời gian chuẩn bị đón chào năm mới, thường được gọi với nhiều tên như Tết Ta, Tết Âm lịch, Tết cổ truyền, nhưng phổ biến nhất vẫn là Tết Nguyên đán. “Nguyên” có nghĩa là sơ khai, khởi đầu, còn “Đán” là buổi sáng sớm. Nếu buổi sớm là khởi đầu cho một ngày mới thì Tết Nguyên đán chính là khởi đầu cho một năm mới. Đón Tết là truyền thống của nhiều dân tộc có ảnh hưởng từ văn hóa Trung Hoa. Từ “Tết” được đọc chệch đi từ “Tiết”, mang nghĩa là Tiết Xuân hay Xuân Tiết, Tân Niên hoặc Nông lịch tân niên. Ở Trung Quốc và các nước chịu ảnh hưởng, Tết Âm lịch được tính theo chu kỳ vận hành của Mặt Trăng nên thường diễn ra sớm hơn Tết Dương lịch (còn gọi là Tết Tây), rơi vào khoảng cuối tháng 1 đến giữa tháng 2 dương lịch và kéo dài từ 4-6 ngày.
Trong tâm thức người Việt, Tết Nguyên đán mang nhiều ý nghĩa thiêng liêng, quan trọng nhất là dịp để tưởng nhớ nguồn cội, ông bà tổ tiên. Đây cũng là thời điểm khởi đầu cho nhiều điều tốt lành, xóa bỏ những điều xấu xa của năm cũ. Người Việt đón Tết với bao ước mơ và hy vọng về một năm mới đầy may mắn và thành công.
Mặc dù ông bà ta có câu “30 chưa phải là Tết”, nhưng thực ra, không khí Tết đã bắt đầu từ ngày 27, 28 tháng Chạp. Mọi người quan niệm rằng, Tết là khởi đầu tốt đẹp nhất, may mắn nhất để những điều lành sẽ theo suốt cả năm. Vì vậy, càng gần đến Tết, mọi người càng hối hả chuẩn bị. Trước đây, người dân Việt thường quét vôi, sơn lại nhà cửa từ mươi ngày trước Tết. Ngày nay, phong tục quét vôi, sơn nhà có thể đã phai nhạt, nhưng việc dọn dẹp và trang trí nhà cửa vẫn rất được quan tâm. Người ta đi mua các vật dụng và đồ dùng cần thiết để trang trí nhà cửa cho thêm phần tươi mới.
Tết diễn ra từ những ngày trước Tết đến tận mùng 5-6 tháng Giêng. Trước đây, người ta quan niệm “ăn Tết” – thời gian được ăn uống đầy đủ, gia đình sum vầy đầm ấm, kéo dài đến hết mùng 8-9. Nhưng ngày nay, do đời sống kinh tế phát triển, Tết thường kéo dài đến mùng 5 và từ “ăn Tết” đã chuyển sang “chơi Tết” vì đời sống đã sung túc hơn. Tết Nguyên đán chia làm ba giai đoạn. Đầu tiên là thời gian giáp Tết, bắt đầu sau ngày 23 tháng Chạp (ngày ông Công ông Táo). Gần đến Tết Nguyên đán, các đơn vị làm việc và học sinh được nghỉ từ ngày 27-28 âm lịch. Ngày 30, còn gọi là Tất Niên, là thời điểm mọi người tảo mộ ông bà và các thành viên gia đình đã khuất. Vào tối 30, mọi người chuẩn bị đón giao thừa – thời khắc thiêng liêng chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, khởi đầu cho một năm mới.
———————-
Tết Âm lịch hay còn được biết đến Tết Nguyên Đán, Tết Ta hoặc ngắn gọn hơn là Tết là một dịp lễ lớn của các nước Đông Á. Nhiều tài liệu cho rằng, Tết Âm lịch ở nước ta được du nhập từ Trung Quốc, bắt đầu từ thời kỳ 1000 năm Bắc thuộc. Theo đó, nguồn gốc của Tết được bắt đầu từ thời Tam Hoàng Ngũ Đế – tức khoảng từ năm 2852 đến năm 2205 TCN. Dù vậy, vẫn còn nhiều tài liệu thuyết phục còn được giữ lại, ghi rằng: “Họ Hồng Bàng dựng nước Văn Lang từ năm Nhâm Tuất 2879 TCN, trị vì 2622 năm… và từ thời đó, người Việt ta đã ăn Tết”.
Tranh vẽ một gia đình sum họp dịp Tết Nguyên Đán
Vào dịp Tết, người Việt có rất nhiều phong tục, truyền thống đậm đà bản sắc dân tộc, tiêu biểu là lễ “Cúng ông Công ông Táo” trong ngày 23 Tháng Chạp, gói bánh chưng, lau dọn nhà cửa, cúng tất niên,… Cả gia đình sẽ cùng nhau tụ tập trò chuyện, nói về một năm đã qua và chờ đợi khoảnh khắc giao thừa. Trong những ngày đầu năm mới, người Việt có thói quen đi hái lộc, xông nhà để cầu may, mong rằng những điều tốt lành nhất sẽ đến với gia đình trong năm mới. Một trong những nét đẹp trong văn hóa của người Việt là đi chùa đầu năm để xin lộc, xin chữ, cầu chúc cho một năm mới nhiều may mắn, hạnh phúc. Ngoài ra, mỗi khi gặp người quen, người Việt cũng thường gửi gắm những lời chúc phúc, những lời chúc mong muốn nhau sẽ có được một năm mới với cuộc sống tốt đẹp hơn. Người lớn sẽ mừng tuổi cùng với lời chúc trẻ nhỏ sẽ chăm ngoan, học giỏi hơn.
Nét đẹp đi chùa cầu may của người Việt Nam vào ngày Tết
Một trong những “đặc điểm nhận dạng” của ngày Tết ta đó chính là món bánh chưng, bánh dày. Người ta quan niệm rằng, bánh chưng, bánh giầy tượng trưng cho đất, trời. Bởi, bánh chưng được gói với vuông vắn, góc cạnh, tựa như đất; còn với bánh giầy được gói tròn trịa, uyển chuyển, mềm mại như bầu trời. Bởi vậy, sự kết hợp của hai loại bánh như gắn kết đất trời lại với nhau. Cũng chính từ sự tròn trịa của bánh giầy và sự đầy đặn của bánh chưng đã thể hiện mong ước cho một cuộc sống ấm no, sung túc, đầy đủ, trọn vẹn.
Cả gia đình quây quần gói bánh chưng
Tết, không chỉ đơn thuần là việc mọi người tạm biệt năm cũ, đón chào năm mới, mà đó còn là ngày để mỗi người Việt sum họp, đoàn tụ với gia đình sau một năm học tập và làm việc không ngừng nghỉ. Tết cũng là dịp để các thành viên trong gia đình có cơ hội gắn kết, thấu hiểu, dành nhiều thời gian bên nhau hơn, giúp mỗi chúng ta gạt bỏ những suy nghĩ tiêu cực, những công việc mình còn dang dở để cùng hướng tới một tương lai tươi đẹp hơn ở phía trước.
Cùng đón chào một năm mới với nhiều điều may mắn
Tết Nguyên Đán vì vậy chứa đựng đầy ý vẻ nhân văn, đẹp đẽ – trở thành một phần không thể thiếu của con người Việt Nam. Nhân dịp năm mới Ất Tỵ 2025, xin kính chúc Quý Đối tác, Khách hàng, Cán bộ nhân viên QuantumGroup một năm mới dồi dào sức khỏe, hạnh phúc và an khang!